श्रीस्वस्थानी व्रतकथाः शालीनदीमा आजदेखि मेला सुरु

नारीकोसिस डटकम/पुस २५, काठमाडौं । हरेक वर्षको पौष शुक्ल पूर्णिमाका दिन शुरु हुने हिन्दू धर्मावलम्बीको श्रीस्वस्थानी व्रतकथा तथा माधवनारायणको पूजा आराधना आजबाट शुरु भएको छ ।

प्रत्येक वर्ष पौष शुक्ल पूर्णिमादेखि माघ शुक्ल पूर्णिमासम्म एक महिनासम्म हरेक दिन घरघरमा स्वस्थानी कथा भन्ने र सुन्ने गरिन्छ । स्वस्थानी परमेश्वरीको व्रत बसे तथा उहाँको कथा भने र सुने मनोकांक्षा पूरा हुने धार्मिक विश्वास छ ।

परम्परादेखि नै श्रीस्वस्थानीको व्रत र उपासना गर्ने प्रचलन रहिआएको राजधानीदेखि १७ किलोमिटर उत्तर–पूर्वस्थित साँखुमा रहेको शालीनदीमा आजदेखि मेला सुरु भएको छ ।

व्रत बस्ने प्रत्येक महिलाले महीनाभरी नुहाई मध्याह्न श्रीस्वस्थानीको पूजा गरी एक छाक खाएर व्रत वस्ने गर्छन् । माघ महिना भरी शालीनदीमा स्नान गरेर माधवनारायणको दर्शन गरेमा पाप पखालि पुण्य कमाइने, मनोकांक्षा पूरा हुने र छुटिएका जोडीहरुको पुन मिलन हुने धार्मिक विश्वास छ । यो विश्वासमा प्रत्येक वर्ष शालीनदीमा लाखौँ भक्तजनहरुले दर्शन गर्ने गर्दछन् ।

सत्ययुगमा भगवान् विष्णुको सल्लाहअनुसार हिमालयकी पुत्री पार्वतीले महादेव स्वामी पाउँ भनी बालुवाको शिवलिङ्ग बनाई निराहार व्रत बसेर तपस्या गरी मनोकाक्षा पूरा भएको कुरा स्वस्थानी ब्रत कथाको धार्मिक जनविश्वास रहेको छ ।

पौष शुक्ल पूणिर्मादेखि व्रत बस्ने भएकाले, अघिल्लो दिनमा हातगोडाका नङ काटी आफ्नो शरीर सफा राखी सङ्कल्पपूर्वक व्रत बस्ने चलन रहेको छ । एक महिनापछि समापन हुने क्रममा पूँजा सामग्रीहरु जनै, सुपारी, पान, फूल, रोटी, अक्षता, विभिन्न थरीका फलफूल, धुप, श्रीखण्ड, रक्तचन्दन, सिन्दुर, वस्त्र र भेटी लगाएतका नैबेत बनाई सबै किसीमका फलफूल र पूँजा समाग्रीहरु १०८ का दरले चढाई शिवलिङ्गसहित ॐकारयुक्त अष्टदलमा स्वस्थानीको विशेष पूँजागरिने प्रचलन छ । यसरी एक महिनाको व्रत पूरा हुने र गर्ने गरिन्छ ।